งานเขียนนี้จะขอนำเสนอเทคนิคการสานความสัมพันธ์จากการสังเกต "ระบบภายใน"
ระบบภายใน ในที่นี้ หมายถึง ความใส่ใจจากภายในจิตใจของคนคนหนึ่ง ณ ขณะใด ขณะหนึ่ง ต่อระบบภายนอก
ระบบภายนอก ในที่นี้ หมายถึง ระบบความสัมพันธ์ทางสังคม เช่น ตนเอง, สามีภรรยา, ครอบครัว, ญาติ, เพื่อนเรียนที่เดียวกัน, กลุ่มคนพื้นถิ่นเดียวกัน, คนทำงานฝ่ายงานเดียวกัน, คนในองค์กรเดียวกัน, คนในประเทศเดียวกัน, หรือ ชุมชนที่สนใจเรื่องใดเรื่องหนึ่ง
โดยธรรมชาติ การใส่ใจของเราจะเปลี่ยนแปลงไปตามสถานการณ์ บางระบบเราก็ใส่ใจบ่อย แต่ก็ไม่เสมอไป บางระบบเราก็ไม่ได้ใส่ใจเลย ดังนั้น แต่ละขณะ แต่ละคนก็กำลังสนใจในระบบที่แตกต่างกัน
การเริ่มต้นสานสัมพันธ์กัน คือ การ Absorb (จากภาพ IACT Facilitation Model) อุปมาเหมือนการทำตัวเป็นฟองน้ำ ซึมซับรับรู้ระบบภายในของคนตรงหน้า ว่าเขากำลังใส่ใจสิ่งใด ซึ่งแน่นอนว่าอาจไม่ตรงกับเรา
ถ้า ณ ขณะนั้น เรากำลังใส่ใจ เรื่อง สภาพอากาศในระบบโลก และอีกคนกำลังใส่ใจการศึกษาในระบบประเทศ เราก็ควรเริ่มต้นเชื่อมความสัมพันธ์ในระบบที่เขากำลังใส่ใจ ด้วยการตั้งคำถาม รับฟัง และยอมรับหรือชื่นชม
จุดชี้วัดสำคัญของการเชื่อมความสัมพันธ์ก็คือ การออกจากระบบภายในของตนเองชั่วคราว ไม่พูดแต่เรื่องตัวเอง หรือเรื่องที่ตนเองกำลังสนใจ แล้วเปิดพื้นที่ในใจของเรา ซึมซับรับรู้ (Absorb) สังเกต ตั้งคำถาม รับฟัง ยอมรับ หรือชื่นชมคนอื่น
นอกจากนี้การซึมซับรับรู้ (Absorb) ยังมีผลต่อการปรับเปลี่ยน (Adapt) กระบวนการเรียนรู้อีกด้วย (จากภาพ IACT Facilitation Model) เช่น การนำเสนอคำศัพท์เฉพาะจำนวนหนึ่ง เพื่อให้ผู้เข้าร่วมเกิดความเข้าใจเบื้องต้นอย่างเพียงพอในการเรียนรู้อาจจะเหมาะสม เป็นเรื่องที่ควรทำ แต่ถ้านำเสนอคำศัพท์เฉพาะ พร้อมนิยามความหมาย จำนวนมากพร้อม ๆ กันในคราวเดียว อาจทำให้ผู้เข้าร่วมเกิดการตึง เบลอ ไม่เปิดรับ และเข้าใจได้เพียงผิวเผิน ส่งผลให้เผลอลืมไปก่อนเรียนรู้แบบลงลึก ดังนั้น Facilitator จำเป็นต้องสังเกตปฏิกิริยาของผู้เรียน ไปจนถึงพลังงานกลุ่มอยู่เสมอ
นี่คือส่วนหนึ่งใน IACT Facilitation Model ในหลักสูตร ทักษะการเอื้ออำนวย เพื่อการเรียนรู้ร่วมกันของทีม (Facilitation Mastery: Skills for Team Learning)
--- รัน ธีรัญญ์
วิทยากรและที่ปรึกษา ด้านการพัฒนาภาวะผู้นำ แบบ Inner Growth for Outer Change
งานฝึกอบรมภายในองค์กร กรุณาติดต่อ LineOA: @delighten (24/7)
หลักสูตรที่เกี่ยวข้อง
